DZIECKO W ROZWODZIE

 

Rozstanie rodziców, ich rozwód, wyprowadzenie się z domu mamy lub taty są zwykle dla dziecka bolesnym przeżyciem. Zwłaszcza wtedy, gdy z jego perspektywy wszystko wyglądało dobrze i było przekonane, że mama i tata będą zawsze razem – razem z dzieckiem.

 

Podczas rozwodu dziecko jest świadkiem, a często uczestnikiem, wielu konfliktów naruszających jego poczucie bezpieczeństwa. Rodzice, skupieni na własnych problemach, najczęściej nie zdają sobie sprawy, jak silnie dziecko przeżywa wszystko, co się dzieje między nimi.

Przede wszystkim rodzice mogą najlepiej pomóc dziecku przejść przez tę bolesną sytuację i ograniczyć strach, bunt, złość, żal czy poczucie winy. Rozwód rodziców niemal zawsze jest doświadczeniem negatywnym dla dziecka, nie zawsze musi jednak działać niszcząco.

 

Jak dzieci rozumieją rozwód?

 

Podczas rozmowy o rozstaniu bardzo ważne jest to, co mówisz, ale zwłaszcza JAK to mówisz. Dzieci rozumieją emocje, odczytując twoją mowę ciała. Jeśli jesteś zdruzgotany(a), przygnębiony(a), roztrzęsiony(a) i okazujesz to nie mogąc się opanować, twojemu dziecku prawdopodobnie też się udzieli ten stan. Co powiedzieć? Młodszym dzieciom trzeba dać wyjaśnienie proste, jednoznaczne i uczciwe – co nie oznacza wchodzenia we wszystkie dorosłe szczegóły (np. „mama zdradziła mnie z innym mężczyzną”). Nie bądź sędzią. Nie kłam. Przygotuj się na reakcje emocjonalne i wiele pytań, choć nie wszystkie będą wypowie-dziane od razu. Uprzedzając je, powiedz, gdzie dziecko będzie mieszkać, co się nie zmieni w jego życiu a co ulegnie zmianie.

 

 

NIEMOWLĘTA	Brak rozumienia
DWU-, TRZYLATKI	Rozumieją, że jedno z rodziców nie mieszka w domu, ale nie wiedzą dlaczego
PRZEDSZKOLAKI	Rozumieją, że rodzice są źli, smutni i nie mieszkają razem, ale nie rozumieją dlaczego
SZKOŁA PODSTAWOWA	Zaczynają rozumieć, co to jest rozwód (np. że rodzice już się nie kochają i nie będą razem mieszkać)
LICEALIŚCI	Rozumieją, co to jest rozwód, ale mogą okazywać brak akceptacji

 

 

 

W trakcie i po rozwodzie (rozstaniu)

1. Unikaj sporów sądowych o dziecko.
2. Odłóż̇ na bok urazy, gdy rozmawiasz z byłym mężem/żoną o dziecku.
3. Nie kłóć́ się z byłą żoną/mężem w obecności dziecka.
4. Nie rób z dziecka szpiega czy posłańca.
5. Nie rób z dziecka swego sojusznika (w walce z byłą żoną/mężem).
6. Nie mów dziecku, czego ma nie mówić.
7. Nie mów źle o drugim rodzicu przy dziecku.
8. Wciągaj drugiego rodzica w wychowywanie dziecka.
9. Dbaj o regularne i przewidywalne spotkania z drugim rodzicem.
10. Naucz się dobrze planować.
11. Regularnie płać na rzecz dziecka.
12. Nie łudź dziecka możliwością powrotu.
13. Pogódź się z podobieństwem dziecka do byłej żony/męża.
14. Staraj się podtrzymywać kontakty dziecka z dalszą rodziną.
15. Rozważnie i taktownie wprowadzaj nowych partnerów.

 

Jak dzieci reagują na rozstanie rodziców?

 

Kiedy dziecko ma 3 do 5 lat

• Żyje nadzieją, że znów będziecie razem.

• Ma poczucie, że cię straciło. Może to prowadzić do agresji wobec ciebie, twojego partnera, rodzeństwa, dzieci lub nauczycielek w przedszkolu.

• U dziecka wzrasta poczucie opuszczenia, gdy ty jesteś zajęty(a) konfliktem, własnym żalem, tworzeniem nowego związku lub walką o byt.

• Dziecko może brać na siebie winę za rozpad waszego małżeństwa – bardzo często dzieci uważają, że swoim zachowaniem doprowadziły do rozwodu rodziców („tatuś odszedł, bo byłem niegrzeczny”).

• Dziecko może wycofać się do wcześniejszych etapów rozwoju, kiedy było malutkie i miało pełną opiekę obojga rodziców; może się to wyrażać w moczeniu się w nocy, brudzeniu majtek, ssaniu kciuka, wzmożonym przytulaniu się.
• Twoje dziecko może przeżywać niepewność i lęk o to, co będzie jutro – przez to miewa kłopoty z zasypianiem, może bać się ciemności, budzić się w nocy z płaczem.

 

Kiedy dziecko ma 6 do 8 lat

• Może przeżywać przytłaczające uczucie smutku – szlocha, popłakuje.

• Bardzo tęskni za rodzicem, który z nim nie mieszka.

• Może odczuwać lęk przed tym, że utraci także rodzica, który z nim mieszka.
• Może złościć się na tego rodzica, którego obwinia za rozpad związku.

• Może czuć, że musi wybierać, wobec kogo być lojalnym – wobec mamy czy wobec taty?

• Wciąż po cichu liczy, że znowu będziecie razem.

 

Kiedy dziecko ma 8 do 12 lat

 

• Może obwiniać i wyrażać silną złość do rodzica, którego uważa za sprawcę rozwodu. Może odrzucać „złego rodzica”.
• Może przeżywać głębokie poczucie straty, żalu i bezradności.

• Może wstydzić się przed innymi tego, co dzieje się w rodzinie.

• Może zachowywać się agresywnie wobec rówieśników, nauczycieli i innych osób. Taka agresja jest próbą rozładowania nagromadzonej złości lub karaniem kogoś w „zastępstwie” winnego rodzica.

• Może doświadczać różnych dolegliwości takich jak bóle głowy i brzucha, trudności ze snem.

• Może utracić wiarę i pewność siebie, co może skutkować gorszymi wynikami w szkole.

 

Kiedy dziecko jest dorosłe

• Dorosłe dzieci mogą się czuć zobowiązane do emocjonalnego wspierania rodziców. Tak przeżywany obowiązek opieki nad osamotnionym rodzicem może odbierać im wolność w nawiązywaniu własnych relacji i zajmowania się własnym życiem.

 

 

Nie rezygnuj z bycia rodzicem
 i starannie wychowuj swoje dziecko J

 

• Bądź rodzicem, którego można o wszystko zapytać.
• Znajduj czas tylko dla ciebie i dla dziecka.
• Baw się z dzieckiem.
• Rozmawiaj z dzieckiem o uczuciach.
• Bądź konsekwentny(a).
• Interesuj się tym, co robi twoje dziecko. Interesuj się postępami w szkole.
• Dbaj, by dziecko nie popadło w kompleksy na tle waszego rozwodu – wzmacniaj jego poczucie własnej wartości.
• Nie przesadzaj z rekompensowaniem za wasz rozwód.