Słów kilka o uzależnienie od internetu

Internet jest medium niezwykle zróżnicowanym. W sieci można czytać teksty, oglądać zdjęcia, filmy, słuchać muzyki. Co więcej, odmiennie niż w przypadku tradycyjnych mediów to użytkownik decyduje, co chce oglądać i czego słuchać. Oprócz tego internet oferuje zupełnie nowe doświadczenia, wcześniej niedostępne, jak np. sieciowe gry online, w których w czasie rzeczywistym uczestniczy jednocześnie tysiące ludzi.

Kryterium nadużywania Internetu nie jest tylko czas spędzany w sieci, choć oczywiście fakt przesiadywania wielu godzin dziennie przed komputerem może być sygnałem alarmowym. Aby móc mówić o problemie, muszą się pojawić dodatkowe okoliczności. Problem nadużywania internetu pojawia się wtedy, gdy osoba nie może kontrolować swojego zachowania, czuje wewnętrzny przymus korzystania z sieci, a ponadto ta aktywność niesie dla niej negatywne konsekwencje.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2018 roku wpisała uzależnienie od gier (gaming disorder) na listę Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11. Uzależnienie od gier znajduje się̨ w grupie uzależnień́ behawioralnych (addictive behavior disorder), do których należą̨ m.in. uzależnienie od alkoholu, narkotyków, hazardu czy zakupów

Jak sprawdzić, czy nasze dziecko nadużywa internetu? Jest kilka sygnałów, które mogą o tym świadczyć. O symptomach uzależnienia możemy mówić, gdy młody człowiek siedzi przed komputerem lub ze smartphonem, kosztem innych zainteresowań. Internet staje się dla niego główną formą aktywności, a szkoła, rodzina czy relacje koleżeńskie schodzą na dalszy plan. Zwykle pojawiają się także konflikty z rodzicami, którzy chcą ograniczyć dziecku dostęp do sieci. Młody człowiek zaczyna kłamać na temat czasu spędzanego przed ekranem i szukać sposobów na obchodzenie zakazów dorosłych. Często towarzyszą temu gwałtowne wybuchy emocji – agresja, złość lub lęk.

Co czuje dziecko uzależnione od internetu?

Podobnie jak w przypadku innych uzależnień – przymus korzystania z sieci. Jest on na tyle duży, że dotychczasowe wartości przestają mieć znaczenie, a czas spędzony przed komputerem wydłuża się. Dziecko może stać się apatyczne, bez energii czy wręcz przeciwnie – nadpobudliwe i rozkojarzone.

Warto też wiedzieć, że młody człowiek uzależnia się nie tylko od gier komputerowych. Współcześnie dużą rolę odgrywają tutaj także portale społecznościowe, jak Facebook, Instagram, Snapchat, Tik Tok. Szczególnie nastolatkowie mogą odczuwać chęć ciągłego bycia na bieżąco, które w rzeczywistości oznacza sprawdzanie powiadomień co kilka minut. Portale społecznościowe wypełnione są także różnego typu reklamami, wywołującymi w młodych ludziach silną potrzebę posiadania. Konfrontacja z możliwościami finansowymi rodziców bywa przyczyną narastających frustracji i konfliktów.

Jak rozpoznawać, że dziecko nieprawidłowo, dysfunkcyjnie korzysta z komputera/ internetu/ gier?

·      Czas, który dziecko spędza przy komputerze przewyższa czas poświęcany innym aktywnością.

·      Pozbawienie czy ograniczenie możliwości skorzystania z komputera lub zagrania w grę powoduje u dziecka dyskomfort, rozdrażnienie, złe samopoczucie, agresję oraz skłania go do kłamstw dotyczący czasu spędzanego w Internecie/ grania itp.

·      Dziecko jest nadpobudliwe.

·      Relacje i kontakty w świecie wirtualnym stają się dla dziecka ważniejsze od tych w świecie realnym.

·      Prosi o zakup lub wydaje samodzielnie (w tym korzystanie z mikropłatności) znaczne sumy.

 Jak rozpoznać, czy dziecko jest uzależnione od Internetu?

Oto kilka pytań, na które warto sobie odpowiedzieć:

·      Ile czasu twoje dziecko spędza w intrenecie?

·      Czy kontrolujesz to w jakikolwiek sposób? 


·      Czy dziecko okłamuje cię gdy pytasz ile czasu korzystało z sieci? 


·      Czy reaguje agresywnie, jest sfrustrowane lub ma uczucie niepokoju, gdy nie może skorzystać 
z Internetu? 


·      Czy kontaktując się̨ z kolegami zdecydowanie więcej czasu spędza w świecie wirtualnym niż w realnym – na przykład woli pograć online niż wyjść na podwórko? 


·      Czy zachowanie dziecka się̨ pogorszyło?

·      Dziecko stało się̨ bardziej pobudzone lub nerwowe? 


·      Czy zdarza się̨, że nie chce przyjść na posiłek i spożywa go w swoim pokoju jednocześnie 
przebywając w świecie wirtualnym? 


·      Czy ma problemy z zasypianiem, bo nie chce oderwać się̨ od wirtualnego świata? 


·      Czy ma dostęp do internatu w nocy, przez co nie śpi tyle godzin, aby było wypoczęte? 


·      Czy ma problemy z koncentracją, nie wie co było na lekcjach i ma gorsze oceny? 


·      Czy wykonuje niekontrolowane ruchy palcami, które imitują̨ naciskanie klawiszy bądź 
przycisków myszy w sytuacjach niezwiązanych z komputerem? 


·      Czy kiedy nie ma dostępu do internatu, to obsesyjnie myśli o tym, co się̨ w nim akurat dzieje?

Jeżeli zaobserwujesz kilka z ww. objawów u twojego dziecka, może to świadczyć o pojawiającym się̨ lub już istniejącym problemie uzależnieniu od internatu. 


Rodzicu !!!

Jeżeli w świecie realnym jesteśmy w stanie troszczyć się o nasze dziecko, zapobiegać różnego rodzaju zagrożeniom, to mamy dokładnie takie same kompetencje, uprawnienia i obowiązki w świecie wirtualnym.

mgr E. Ciesielska

psycholog szkolny